W ostatnim czasie coraz większą popularnością cieszą się adaptogeny. Ale czym tak naprawdę są adaptogeny? Potrzebne czy nie? Na te pytania odpowiedzi udzieli jedna z naszych trenerek personalnych Oktawia. Zapraszamy do tekstu adaptogeny – potrzebne czy nie?

Adaptogeny – potrzebne czy nie? Czym są adaptogeny

Zanim dowiemy się czy adaptogeny są nam potrzebne warto jest dowiedzieć się czym są adaptogeny.
Adaptogen- (łac. Adaptare- przystosowywać) to substancja pochodzenia roślinnego (ziołowa), która wywiera pozytywny wpływ na działanie fizjologiczne organizmuJej zadaniem jest lepsze przystosowanie nas do trudnych, stresujących warunków– zarówno fizycznych, jak i psychicznych. W przypadku ekspozycji na różne stresory, np. duży wysiłek fizyczny, intelektualny, niedobór snu, zmiana klimatu, choroby zakaźne, adaptogeny pomagają utrzymać organizm w homeostazie. Wykazują również pozytywne działanie w procesach poznawczych (uczenie się, zapamiętywanie). Rośliny, z których wytwarza się adaptogeny, wytwarzają szereg substancji chemicznych, dzięki którym one same potrafią przetrwać w skrajnie trudnych warunkach. W medycynie ajurwedyjskiej oraz tradycyjnej medycynie chińskiej stosuje się je od tysięcy lat. Warto wspomnieć, że umiejętne łączenie ze sobą różnych adaptogenów potęguje ich dobroczynne działanie, a także, że nie wszystkie z nich działają doraźnie. Niektóre z nich (np. bacopa monnieri) należy stosować co najmniej kilka tygodni, zanim przyniosą pożądany efekt. 

Adaptogeny – potrzebne czy nie? Rodzaje adaptogenów

Ashwagandha– to jeden z najpopularniejszych i zarazem najlepiej przebadanych adaptogenów, zaliczająca się do substancji wyciszających.

Kiedy stosować?

  • Dla wsparcia regeneracji organizmu
  • W sytuacjach chronicznego stresu
  • Dla poprawy jakości snu i ułatwienia zasypiania
  • Przy leczeniu niedoczynności tarczycy
  • Dla poprawy płodności
  • W stanach lękowych
  • Dla wsparcia układu nerwowego (poprawia funkcjonowanie procesów poznawczych)

Przeciwskazania i skutki uboczne? Ashwagandhy nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące, a także osoby z nadczynnością tarczycy. Bardzo rzadko obserwuje się skutki uboczne, jednakże odnotowano przypadki z problemami żołądkowo- jelitowymi oraz nudnościami. 

Gotu Kola– zioło kojarzone przede wszystkim ze wspomaganiem neuroplastyczności mózgu. Kiedy stosować?

  • Jako profilaktykę starzenia się mózgu– chroni mózg przed działaniem szkodliwych czynników
  • W celu poprawy jakości uczenia się i zapamiętywania
  • W celach neuroprotekcji – poprawia funkcje układu nerwowego (może być pomocna w profilaktyce choroby Alzheimera) 
  • W stanach lękowych 

Przeciwwskazania i skutki uboczne? Gotu koli nie powinny przyjmować kobiety w ciąży i karmiące oraz osoby ze schorzeniami wątroby. Nieliczne skutki uboczne, które wykazano w badaniach to nudności, zawroty głowy, senność. 

Reishi– grzyby uchodząc w tradycyjnej medycynie chińskiej za „zioło nieśmiertelności”, ze względu na właściwości wspomagające zdrowie i witalność. Są silnym antyoksydantem pomagającym w walce z wolnymi rodnikami.

Kiedy stosować reishi?

  • Dla wsparcia odporności organizmu oraz odporności na stres
  • W celu złagodzenia skutków długotrwałego stresu
  • Dla poprawy „ostrości umysłu”– wsparcie dla funkcji poznawczych (pamięć i koncentracja)

Przeciwwskazania i skutki uboczne? Nie powinny przyjmować reishi kobiety w ciąży i karmiące oraz osoby z problemami krzepliwości krwi. Przy długotrwałym zażywaniu może wystąpić swędzenie skóry, krwotok z nosa, suchość w ustach.



Soplówka jeżowata– grzyb znany również jako lion’s mane, ze względu na swój wygląd przypominający lwią grzywę.

Kiedy stosować soplówke jeżowatą?

  • Jako wsparcie w stanach zapalnych organizmu
  • Dla wsparcia pamięci i koncentracji
  • Jako wsparcie w chorobach pochodzenia neurologicznego (np. chorobie Parkinsona, Alzheimera, depresji)
  • Dla wsparcia układu immunologicznego
  • Przy problemach z cholesterolem 
  • Dla zmniejszenia uczucia zmęczenia
  • Dla poprawy funkcjonowania układu pokarmowego (przy chorobach żołądkowo- jelitowych)

Przeciwwskazania i skutki uboczne? Nie wskazane dla osób po przeszczepach oraz dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.  Soplówka nie wykazuje działań niepożądanych.

Różeniec górski– popularny ze względu na zwiększanie wydolności fizycznej i umysłowej. Ma działanie wpływające na pozytywny nastrój poprzez hamowanie enzymu rozkładającego dopaminę i serotoninę.

Kiedy stosować różeniec górski?

  • W celu złagodzenia skutków długotrwałego stresu
  • Dla poprawy wyników sportowych
  • W celu poprawy odporności organizmu (działa przeciwzapalnie)
  • Aby zredukować uczucie zmęczenia

Przeciwwskazań i skutki uboczne? Nie należy stosować go w godzinach wieczornych, ponieważ ze względu na działanie pobudzające może zakłócać sen. Nie zaleca się stosowania kobietom w ciąży i karmiącym. Przy przekroczeniu zalecanych dawek może pojawić się nadmierne pobudzenie, niepokój, bezsenność.

Bacopa monnieri– inaczej bakopa drobnolistna- kojarzona głównie z działaniem ułatwiającym zapamiętywanie, przyswajanie nowych informacji.

Kiedy stosować bacopa monnieri?

  • Dla wsparcia funkcji kognitywnych (koncentracja, pamięć)
  • Dla regeneracji i lepszego funkcjonowania układu nerwowego 
  • W działaniu wyciszającym organizm i w stanach lękowych
  • W chorobach neurodegeneracyjnych (choroba Parkinsona, Alzheimera)
  • W depresji
  • W działaniach wyciszających stan zapalny organizmu (antyoksydant)

Przeciwwskazania i skutki uboczne? Nieliczne skutki uboczne to występowanie suchości w ustach i dolegliwości ze strony układu pokarmowego.Nie zaleca się stosowania kobietom w ciąży i karmiącym.

Adaptogeny – potrzebne czy nie?

Ze względu na rosnącą popularność adaptogenów, wiele osób zastanawia się czy powinna je włączyć do codziennej suplementacji. Oczywiście nie są one niezbędne, a na pewno nie są

fundamentem naszego funkcjonowania i nie zastąpią absolutnej bazy jaką są zbilansowane niskoprzetworzone  posiłki, sen, ruch i jakościowy odpoczynek. Biorąc jednak pod uwagę tempo dzisiejszego życia, ilość obowiązków i czynników stresowych warto rozważyć choćby czasową suplementację adaptogenami, aby wspomóc prawidłowe działanie organizmu i lepiej radzić sobie z wyzwaniami codzienności.

Chcesz być z nami na bieżąco? Zapraszamy na nasze media społecznościowe:
– Facebook
– Instagram

Zaciekawił Cię tekst adaptogeny – potrzebne czy nie? Koniecznie zajrzyj na naszego bloga znajdziesz tam:

Bibliografia:

Ihnatowicz P. Suplementy. Wszystko, co musisz wiedzieć, aby bezpiecznie i skutecznie wspierać swój organizm, Wydawnictwo Znak, Kraków 2023

https://www.medonet.pl/zdrowie,zen-szen-syberyjski
https://www.medonet.pl/zdrowie,gotu-kola,artykul,1733276.html
https://www.healthlabs.care/pl/blog/zbadaj-temat-adaptogeny